Gobernu bakezale bati galdetuko nioke ea sartuta dagoen Defentsarako Ministerioak gerrak prestatzeko eramaten duen dirua, gure izenean Estatuarekin adosten duten kupoan. Galdetuko nioke ea nafar bakoitzak zenbat paratzen duen aipatu ministeriorako. Nafar gobernu bati, Pax Romana delakoa nahi ez duen bati, galdetuko nioke ea uste duen eragozpen fiskala, behi eta berriz Madriletik ukatu egiten digutena, zilegizko eskubide bat dela eta ea uste duen militarismoaren aurkako gizarte mugimendua bera ere zilegizkoa dela; kale edota plaza baten izena baino gehiago merezi duena. Nafarroako Gobernuari, bakearekin engaiaturik legoken bati, galdetuko nioke: Bardeetan xahutzen ari den dirua zenbatekoa da osotara?. Hegazkin militarrak aireratzea (zenbat ariketa izan dira aurten?), bonbak jaurtitzea (zenbat aurten?), tiro-poligonoa mantentzea, horrelakoetarako txostenak idaztea, segurtasun neurriak hartzea, baliabide teknologikoak eguneratzea, dronak erabiltzea, naturan eragindako “albo kalteak”… Nafar Gobernuak ba al daki Bardeetan egiten den guztia? Arduratuta dago?. Aitorpen instituzionalez haratago, zerbait eginen du?,edo, aski dugu hitzak haizatzearekin?.
Lurrean den Jainkoaren Gobernuari ere, esaten duten bezala, Aita Santuari eta Elizari, galdetuko nieke ea Nazareteko Jesus hura bakearen alde zegoen. Bere izenean hitz egiten dutela esaten dutenez, galdetuko nieke ea lagun hurkoari (nahiz eta arerioa izan) izan behar zaion amodioari buruz hark esaniko hitzetan sinesten duten eta ea horri heltzen dioten; ze, Olibako Monasterioak ere Bardeetan nekropolitika egitearen truke dirutza kobratzen duelako. Ez al dira diru horiek Judasek kobratu zituen 30 zilarrezko txanpon haiek nazaretarra salgai jartzeagatik? Mendebaldean fabrikatutako gerra horietatik ihes egin nahian, hondartzetan ittota agertzen diren jendeak zenbatean daude? Zenbat Aylan behar dira?
Esanen didate militarrendako zerga zilegizkoa dela, “demokratikoa” baita. Noiztik al da “demokratikoa” han suertatzen diren milaka lagunen odol jarioa?. Hala bada gizateriaren norabide loriatsua, galdetu beharko genioke berriro geure buruari ea zilegi den zerga iraultzaile bat?. Zer nolako baloreekin?. Estatu-arrazoia egia-erregimen jainkotua eta eztabaidaezina al da?. Altsasun bezala?. Bitxia da batez ere nafar eskuinari entzutea, gerlari sutsuaren azalean, Bardeetako Komunitateak egiten duen autodeterminazio ariketaren defentsaz, “utzi” zioten lurraldea kudeatzeko duen eskumena erabiliz; edozein lurralderen gaineko autodeterminazio eskubide antzekoa ukatzen duen bitartean. Ariketa hori, bestalde, Aznarrek prestaturiko dekretu militarrak bahitua.
Esanen didate Madrilen dutela errenta aitorpenaren gaineko eskumena eta ez dagoela beraien esku hori geldiaraztea. Nire ustetan kontraesanetan ari direla uste baldin badute bakea ez dagoela gure esku. Hala balitz, militokraziaren menpe egonen ginateke eta inoiz ez ginateke geure buruaren jabe izanen, “legeak hala aginduta”. “Nafarroa, askatasuna eta berdintasuna” bezalako hitzen erretorika ahoan egun guztian duten horiei esanen nieke iruzurretan ari direla bake globala ezinezkoa dela uste izan dezagun nahi badigute; tokiko bakea, berriz, ahalezkoa dela esaten diguten bitartea. Orduan, tokiko bakearen oinarriak behin betiko Pax Romanaren aginduarenak bezalakoak izanen ziren? Eta hori bakea izanen zen edota tokiko foru ertzaintza berri bat Cabacas litzenziarekin?. Ba al da inolako gobernu arrazoi, arras oso gorena eta oso erabat zilegizkoa, gazteria arma hilgarrien bitartez tratatzeko, gaztetxe bat izan nahi dutelarik, eraikuntza oso historikoa eta artistikoa izanagatik ere?.
Erabil dezagun dirua modu etikoan, hori egingarria bada. Arte ederretan, kultura arloan, musikan, liburutegi publikoetan, mundu lasaiagoaren gaineko ametsetan…; herrien arteko ulerbidean, lagun ezberdinen arteko bizikidetzan, arrotza ulertzeko ahaleginetan. Erabil dezagun dirua ezinezkoa omen den bake bat lortzeko ahalegin guztietan, halabeharrezkotasunaren horma suntsitu arte. Ez al da hori gure gerra “txikiarekin” egiten ari garena?. William James-ek, filosofoa eta psikologoa, idatzi zuen “gerraren baliokide morala” lortzen saiatu behar zela. Beste lagunen aldeko sakrifizioak egitera bultzatuko lukeen zerbait litzateke; hotza, beroa eta gosea jasatera, helburu bat lortzearren. Ez gerra edo irabazi belikoa, baizik eta helburu gizalegezkoagoa eta positiboagoa; baina, horren bitartez, jendeak egin lezan gerra irabaztearren normalean egiten duena, edo gerra garaian egiten duena. Giza sakrifizioaren aldehain gora begiratu gabe, beharbada; munduarekiko bakean izateko, geure baliokide morala aurkitu al dugu? Gure etxeetatik bi metrora, Bardeetan, nazioarteko sarraskia izanda?
Baina, tira, erosoagoa da dirua kobratzea tiro-poligonoaren alokairutik, azken finean, han prestatzen diren gerrak ez dira gureak. Erosoagoa da hitzak aireratzea eta ezer ez egitea; errenta aitorpenetik Defentsarako Ministerioak jasotzen duen dirua hain modu etzanean ematea bezain erraza. Horrela gure elite klaseei erosoagoa egiten zaie negozioak adostea eta beste aldera begiratzea. Honetaz inoiz mintzatu al da kupoa adostean?
Munduan badira lekuak non jendearen bizitzak balio ez duen, ezdeus ez-lekuak, leku nihilizatuak, ezdeusak diren lekuak. Lekutan dauden lekuak, gerra interesatuenak. Tamalez famatu zen “Kill Team” izeneko talde militar hark bezala, segitzen dutelako jo eta ke Bardeetan munduari nork agintzen duen erakusteko, eta, gainera, ziurrenik dirutza ebatsiz egiten digutelarik zerga bidez. Zuzen zuzenean galdetzen dut: zenbatekoa da estortsioa Nafarroan?. Nafar Gobernuak ba al daki?
Bitor Abarzuza Fontellas
Bardeak Libreak taldekidea
[29.140.661Y]