Hala Iliadan nola Odisean abeslariak edo rapsodak agertzen dira, balentriak kontatzen (Troiakoak, adibidez) edo hileta-kantuak nahiz eztei-kantuak abesten. Badakigu Platonek begi txarrez ikusten zuela poesia. Ion izenburuko elkarrizketan zioenez, poeten jakinduria maileguan jasotakoa zen, poetek berek onartzen baitzuten musa zela beren ahoetatik hitz egiten zuena. Hortaz, haien ezagutza bigarren eskukoa zen. Mailegatua.
Hala ere, abeslari edo rapsodek (“bertso josien abeslari” ere deituak) oso aspalditik abesten zituzten beren kanta eta konposizioak. Funtsean, bi rapsoda mota zeuden: gortean abesten zutenak eta han bizi zirenak, subiranoaren soldatapean, eta batetik bestera errari zebiltzanak. Homero bigarrenen taldekoa zen, ibiltarien edo alderraien kastakoa. Aipatu lehenak gorteko egunkariaren pareko zerbait ziren, eta beren subiranoak laudatzen zituzten, haien arbasoen loriak kantatuz eta puztuz. Eta, jakina, kantuok jendearen gogoan finkatzen ziren. Nolabait, gaur egun “kontakizuna” deitzen dugun horretaz arduratzen lehenak izan ziren. Zenbat eta loriatsuagoa subirano baten iragana, orduan eta handiagoa haren ospea eta boterea. Neurri batean, esan daiteke rapsoda horiek kazetaritza lan moduko bat egiten zutela, aspaldi jazotako gertaeren berri ematen baitzuten, eta, beren kantuen bidez, gogoratuak izatea merezi zuten gertakariak finkatzen saiatzen ziren gortesauen buruetan. Eta, jakina, jendeak rapsodak abesten zituen modukoak gogoratzen zituen gertakariok. Halaber, lehen multzoko rapsoda haiek tiranoa laudatzeko poema komodinak abesten zituzten sarritan, era horretan maila sozialean gora egingo zutelakoan. Hori bakarrik ez, abeslari propagandistiko horiek abeslari errarien gainetik zeudela uste zuten, bai hezieran bai maneretan. Ander Iturriotzen Boterea gizartea homerikoan lanean kontu horiek eta beste zenbait jorratzen dira.
Asko bidaiatu zuenez, Odiseok bezala, gizaki asko ezagutzeko aukera izan zuen Homerok, baita haien buruan sartzekoa ere, eta Odisearen orrialde bakoitzak haren bereizketa sotilak erakusten dizkigu, batez ere pertsonaien izaerari dagokionez. Homero ez da parasitoen leinukoa. Eskale bat da, Odiseoren modura. Arestian emandako definizioari jarraiki, esan genezake Homero bezalako rapsodek kazetaritza liriko independentea egiten zutela, tiranoen eta gortesauen borondatearekin zerikusirik ez zuena. Kazetaritza-kontakizunaren hasieran gaude, egunkariak argitaratzen hasi baino askoz lehenago. Baina pentsa dezakegu garai hartan ere bazeudela fake news deritzogunak, nahiz maila askoz txikiagoan, logikoa den bezala.
Salbuespen gisa, Safo aipa dezakegu. Gortean bizi izan zen, baina ez zen subiranoen nahietara makurtu. Ez zen alderrai ibili, baina erbestea ezagutu zuen. Mitilenen jaioa, elkarte misteriotsu baten buru ere izan zen. Misteriotsua ez horrenbeste elkartea misteriotsua edo iluna zelako, hari buruzko daturik apenas dugulako baizik. Elkarte safikoa ere esan izan zaio, baina litekeena da Lesboseko nobleziako neskak heztera zihoazen barnetegi bat izatea, eta Safo haren zuzendaria izatea. Gurtza elkartetzat ere jo izan dute batzuek. Izan ere, gizonezkoen elkarteak zeuden bezala, emakumezkoenak ere baziren. Maite López Las Heras adituaren esanetan, Saforen poesia maitasun desiraren adierazpen paradigmatikotzat hartu izan da denboran zehar. Safok gorputzaren hizkuntza menderatzen zuen, emakumeei eta beren sexualitateari buruz hitz egiten zuen, inolako bitartekari maskulinorik gabe. Horregatik zen deserosoa, Aurora Luquek dioskunez, eta horregatik asaldatu zituen orduko akademia-mundukoak. Lehen aldiz, emakume baten benetako ahots batek bere desioa adierazten du inolako bitartekari maskulinorik gabe. Ez dago mendekotasun-zantzurik, ez literaturari dagokionez, ez bizitzari dagokionez. Fedra, Klitemnestra, Antigona, Hekuba, Kasandra, Medea, besteak beste, eszena tragikoaren heroina liluragarriak izanik ere, gizonek sortuak izan ziren, gizonezkoen publiko bati zuzendurik, baina Saforen hitza berak beste inork berregin gabe datorkigu.