Ilunabar batean, oso ongi gogoratzen dut, bai, zer dela eta, nintzen ni, une hartan, Gazteluko plazan, Idoia Solá lankidearekin. Izan ere, Iruñeko Alde Zaharrean genbiltzala, gurpil aulkiaren atzeko gurpila zulatu eta erabat hustu egin zitzaidan. Gorago esan dudan bezala, gurpil aulki motorduna ere baneukan ordurako, baina, zoritxarrez, ez nuen erabiltzen, bizi ginen etxebizitza ez zegoelako egokitua sartzeko, ateratzeko eta abarrerako, horrexegatik, Idoiak bere burua eskaini zidan, ni etxeraino eramateko.
Gauzkak hala, eta, gogoan hartuta, etxebizitza urruti gelditzen zitzaidala egoera trakets hartan haraino joateko, ba, orduan, taxi baten bila abiatzea erabaki genuen. Taxi-geralekura iritsi, eta, topatu genuen lehenengo gidariari eskatu genion gu etxera eramateko, baina, aitortu beharra daukat, taxilari harekin ez genuela batere zorte onik eduki, izan ere, uko egin zion gurekin kolaboratzeari, eta, zera esan zigun, batere lotsagorritu gabe:
-Begira, nahi baduzue, eramanen zaituztet, baina jakin behar duzue, ni ez nagoela inola ere behartuta zuei laguntzera, beraz, zuek ongi moldatzen baldin bazarete sartzeko eta ateratzeko, aulkia barne, ba, oso ongi, aurrera, baina, bestela, zuek ikusiko duzue zer egin, nik, behinik behin, ez dut asmorik, behatz bakar bat ere mugitzeko! -bota zigun ziplo.
-Lasai!, gurpil aulkia neronek sartuko dut eta! -esan zion hitzetik hortzera Idoiak erabakitasunez, eta, inola ere kikildu gabe.
Gauzak hala, adiskidea segituan mugitu, niri, autoan sartzen lagundu, eta, jarraian, gurpil aulkia maletategian jarri zuen, ongi tolestu ondoren. Behin denak barruan ginela, taxilariak automobila arrankatu eta ea nora eraman behar gintuen galdetu zigun. Etxeko helbidea jakinarazi bezain laster, abiatu eta Arrosadia auzora hasi ginen joaten. Idoia lankidea nirekin zetorren, behin etxe ondoan egonez gero, ni, beribiletik ateratzen lagundu eta etxebizitzaraino eramateko.
Bidean gindoazela, Idoia eta biok, euskaraz hasi ginen hizketan gure artean, betiko moduan, halako ohitura geneukalako, eta, biok AEK-ko irakasleak izanik, guztiz normala, egia esateko, baina gidariak horri erreparatu bezain laster, erretxindu eta zera galdetu zigun ziztu bizian, Cervantesen hizkuntzan, gaitzespen kutsu itsusi batekin:
-Zergatik egiten duzue euskaraz?
-Euskaldunak garelako!
-Iruñean, eta euskaldunak? Nongoak zarete, ba? -gizonak egoskor.
-Ni, Etxarri Larraungoa, eta, Idoia, Iruñekoa.
-Eta zer abizen dituzue, ba, euskaldunak izateko?
-Nik, <Solá>, eta, Xantik, <Begiristain Madotz> -erantzun zion lankideak.
-Uf!, ba, abizen horrekin, ezin haiz euskalduna izan! -ziurtatu zion gizonak Idoiari, are eta zapuztuagoa oraindik-, deitura hori ez baita hemengoa!; ez zekinat nongoa den, baina hemengoa, behintzat, Nafarroakoa, ez!
-Eta, zerikusi dauka, ba, horrek euskalduna izatearekin? -galdetu zion Idoia Solák, serio samar jartzen hasita.
-Zerikusi? Ba, zerikusi handia, noski! Ez baldin badaukan euskal abizenik, nola izanen haiz, ba, euskalduna, neska! Ezinezkoa dun, jakina! Hori, horrelaxe dun!; hor ez zagon buelta gehiago ematerik! -bota zigun gidari gizajoak, konbentzimendu osoarekin.
Idoiak eta biok, elkarri begiratu, eta, berehala ohartu ginen, jakintsu usteko hura, etnia eta hizkuntza kontzeptuak, modu baldarrean nahasten ari zela, beraz, bakean utzi, eta ez genion kasu gehiagorik egin. Etxebizitza parera iritsi ginenean, Idoiak, berriz ere, aulki gurpilduna autotik atera, zabaldu, niri bertan kokatzen lagundu eta hantxe gelditu zen gizon gazte hura, bere taxi barruan, marmarrean, eta guri deus ere lagundu gabe, noski!; nola bestela?
Harrigarria eta bitxia izan zen guretzat, halako pertsona gaztea ikustea, eta, horren atzerakoia zela konturatzea. <Asto handiak, astakeria handiak>.