Mila berrehun eta laurogeita bederatzi
metro horietatik zenbat gertaera ikusi!
Gure kondairaren gezur handien jabe izanik
egien erraiteko garaia iritsirik.
Klarki azal bedi ba, benetako Historia,
klarki azal bedi ba, Herriaren pairua.
Hogeita hamaseiko uda odoltsu, goibel eta hitsean
Elotar oro lanerat behartu zitenan.
Nork zekikeen zer zen hura? Hain ziren handi zuloak!
Antzemanen zitenan haien helburua.
Ehorzketa erraldoia, zizpaz, iskiluz eragina
Odol isuri lazgarria gorriz xahutzeko Herria.
Elomendi ederra, zer ikusi, hura konta
Tafallako espetxe hura, jendez mukuru bazegonan
denek usnatu zitenan heldu zitzaiena,
hondar besarkadak eta eskutitzak etxeko orori
agurrak, xerak, musuak eta malko ugari
Hiltzaileak, herratiak, sepati izugarriak
Zenbat beldur, zenbat odol, ankerra oso sarraskia.
Bizi gelditu zirenen emakumeen patua
Lazgarria izan zunan, ezin ahaztuzkoa,
kaleetan barna biluzik, purgoiloz gainezka eginda,
mehatxu eta zemai artean arras irainduta.
Emakume gutietsiak faxistek bortxatuak
Alargunaraziak herrian hiletsiak
Gaitzetsi behar den guztia gaitzesten den garai “askean”,
jazoerok zirauten oraino zuzendu gabean.
Urte aunitz joanik ere, ez dun damudunik hemen,
egin zutenaz harro zauden berriz eginen liketen
“ Bakoitzari berea, Jainkoaren legea”
Ahanztekoa ote da Elizaren jokaera?
Gezurrak, lapurretak, bortxaketak, hilketak
Elomendi ederra, zer ikusi hura konta!