Konfinamenduaren eta koronabirusaren urte gogorren ondoren, normaltasun batera hurbiltzen ari garela dirudi. Herritarrok horrela sentitzen dugu, bederen, eta besta, kultur eta kirol arloko ekitaldi guzti-guztiak jendez mukuru izan dira Euskal Herriko luze-zabalean. Jendeak aitzineko bi urtetan galdutako denbora eta umorea berreskuratu nahi ditu, bizitzeko grina indarrez sumatzen da gure artean, eta hori nabaritzen da aipatu arloetan, inon baino gehiago. Maskaradak, libertimenduak, ihauteak, herrietako bestak, sanferminak, Baionako bestak, pastoralak… inoiz baino handiagoak eta alaiagoak izan dira aurten. Eta horrela, zurrunbilo handi horretan sarturik, iritsi zitzaigun irailaren 18an, igandearekin, Ortzaizek jokatu zuen “Plazatik harat” izeneko kabalkada ederra.

Kabalkada antolatu duen Urzaiz elkarteak dioenez, 2019ko irailean hasi ziren lehen errepikak egiten, dantza, joste, antzerki, musika eta logistikako tailerretan ehun bat herritar bildu zirelarik. Hurrengo hilabeteetan, tamalez, konfinamenduarekin batera, dena bertan behera utzi behar izan zuten. Hura pena! Baina 2022an, eritasunaren indarra ahultzean eta gizartean ezarritako segurtasun-neurriak kentzean, abagune ederra izan dute, berriz ere, pentsatu kabalkadari segida emateko. Albistea bolbora bezala zabaldu zen Euskal Herri osoan barrena, eta leku guztietatik etorri herritarrek Ortzaizeko plaza bete zuten 18an eta 24an jokatu zituzten bi saioetan. Ez da seinale txarra, hala jinkoa!

Oilarrak eta zapurrak

Makilaria

Bi amatxi leihotik begira

Ni, adiskideekin batera, 18ko lehen saiora hurbildu nintzen eta ozta-ozta sartu ginen, jadanik sartze gehienak salduak baitzituzten. Arratsaldeko lauetan hasi zen, Ortzaizen barna, karrikaz karrika ibilitako arizale edo parte-hartzaileak plazara musikaz eta dantzaz sartu zirenean. Ehun lagun inguru ziren: makilariak, zapurrak, oilarrak, banderariak, bolantak, zirtzilak eta gainerakoak. Publikoaren txalo artean egin zuten sarrerako desfilea. Berehala zapurrak plazako lau izkinatan kokatu ziren, usaiari jarraituz. Idazkari batek kabalkadaren asmoen berri eman ondotik, auto batean sartu ziren plazara Jaun Jujea, Andere Usiera, hartza eta bestelako pertsonaiak.

Hortik aitzina, den-dena fite pasatu zen publikoa alaituz eta loriatuz. Hiruzpalau ekitaldi izan ziren, ederrak eta umoretsuak, ohiko kritikak plazaratuz. Hor ibili ziren jokoan: karriketako izenak, herriko bozak, artisau eremua, Lecler supermerkatuaren proiektua, apez integristen erokeriak, Baratxuri apezpikuaren jarrera hetsiak… eta abar. Tarteka, ekitaldien arteko denboran, Maddi Sarasua eta Gillen Hiribarren bertsolariek giroa berotu eta bideratu zuten eta publikoak bihotzez eskertu zien txaloaldi luze eta beroekin. Gogoan dut, bereziki, plazaren itzulian egin zuten bertso saio zoragarria. Makilariek abilezia handia erakutsi zuten bere saioetan eta plazako etxe bateko leihotik, tarteka, bi amatxik egiten zituzten mintzoek antzerki jokoa ederki aberastu zutela aipatu beharra dago.

Banderariak

Arizale kakontzia

Dantza saio gogoangarriak eskaini zituzten, doinuz eta kolorez izugarri ederrak izan zirenak. Eta bukatzeko azken kantua. Ez dakit zer izena zuen eta nork egin zuen, baina polita, alaia eta iradokigarria zen, bere leloan “Ortzaizek eskaini du bere kabalkada” behin eta berriz errepikatzen zuena. Eta egia zen, Ortzaizek kabalkada ederra eskaini baitigu 2022. urte honetan. Iduriz, heldu den urtean, hiru kabalkada ukanen ditugu, Heletak, Arrosak eta Luhusok jokatzeko asmoa agertu baitute. Ortzaizek aurtengo kabalkadarekin maila goi-goian ezarri du, eta aipatu hiru herriek lan handia izanen dute aipatu mailari eusteko, baina hiru herri horietako herritarren kemena ezagutuz, atzemanen dutelakoan nago. Biba Ortzaize eta biba kabalkada!

Zirtzilak

Bolantak