Tenplarioen Ordena Militarra 1118an sortu zuten Lur Sainduan Jerusalemera zihoazen erromesak babesteko asmoz. Borrokalari apartak omen ziren eta horretaz gain diru-mailegu handien kudeatzaileak. Botere handia bildu zuten eta horrek Europako errege, printze eta handikien bekaitza…

Ainitz izan ziren XVI. mendetik XX. mendeko erdialdera arte, itsaso zabala zeharkatu eta Ameriketarako bideari ekin zioten euskaldunak. Gehien-gehienak haien egoera ekonomikoa hobetu nahian abiatu ziren kontinente berrirantz, baina izan ziren ainitz ere, arrazoi politikoengatik…

Luzaideko seme bertsolaria, XIX. mendeko gerlak eta triskantzak ezagutu zituena. Horren berri eman zigun bere bertso minberetan. Zoritxarrez, bere bertso anitz galduak dira, eta salbatu direnak Luzaiden bikario izan zen Jose Maria Satrustegi apaiz ikertzaileari…

Gerla nagusi zen aroan sortu zen Irunen, 1914ko agorrilaren 13an, hilabete bat lehenago Lehen Mundu Gerla hasia baitzen, eta bizitzan zehar, gerla horretaz gain, Hegoaldea horren bortizki kolpatu zuen 1936ko gerla eta Bigarren Mundu Gerla…

Gazte-gaztetatik sentitu dut bikingoekiko jakin-mina, begirunea eta nolabaiteko miresmena. Haien inguruko historiek eta istorioek harrapatu naute beti, eta ordu aunitz eman ditut beraiei buruzko liburuak eta artikuluak irakurtzen. 1995ean, Anton Erkoreka bermeotarrak idatzitako Los vikingos…

Erlijio giristinoaren barruan, eta abantzu bere sortze mendeetatik abiatuta, iritzi, interpretazio edota bide ainitz izan dira, Erromako aita sainduen agintaritzari jarraitu diotenek desbideraketa edo heresia deitu izan dutenak. Erdi Aroan eta Europako luze-zabalean horietako mugimendu…

Aurten, negulo edo hibernazio luze eta behartuan gaude denok, Hala eta guztiz ere, errito zaharrak atxikitzen jakin izan dugu. Urtarrilaren erdi aldean Uztaritzeko kotilunak karrikaz karrika ibili ziren, hartza eta ama-lurra iratzarri nahian, aurpegian maska…

Gure historiaren zurrunbiloetatik barna gizon izen anitz iritsi bazaizkigu ere, tarteka hainbat emakumeren izenak agertu izan zaizkigu. Horietako batzuk dira XV. eta XVI. mendeetan, norbait hiltzen zelarik, emazteak, alabak, ahizpak edo beste emakumezko batek egiten…

Ainitz izan dira Euskal Herria utzirik, Ameriketako lurretan bizimodu berri hobe baten bila abiatu direnak. Horietako batzuen seme-alabak gaur idazle, politikari, zientzialari, abokatu, kazetari, kultur-eragile… ditugu Ameriketako estatuetan, baina enperadore izatera iritsi den bakarra Agustin…