Joseba Aurkenerena Barandiaran

URTE BUKAERAKO EUSKAL OHITURA ZAHARRAK

Gaur, badirudi Urtats edo Urte Zaharreko besta opatzeko erdal ohiturak bete behar ditugula: hamabi kanpaikaden kontu itsusi eta arrotz hori, kotiloiak, oturuntzak, suziriak eta abar. Arrotzek hori erakutsi digute eta guk itsu-itsuan jarraitzen dugu. Gure…


OLENTZERO ETA NEGUBURUAREN SUA

Gure arbaso zaharren mundu-ikuskeran urtea bitan banatzen zuten, alde batetik uda eta bestaldetik negua. Urtea, bere izenak esaten digun bezala, (ur + te) ur edo eurien kopura eta maiztasuna banatzeko denboraldi luze eta errepikakorra zen,…


AXULARREN ITZALA

Joseba Aurkenerena Barandiaran Liburu honetan azaltzen diren hogei ipuinak euskal unibertsoan garatzen dira, garai eta herrialde ezberdinetan. Badira XIX. mendean, aro napoleonikoaren zorigaiztoko garai haietan gauzatzen direnak, XX. mendean gertatu zirenak edota gerta zitezkeenak, eta…


OROIMINEZKO IGANDEAK, SENTIMENDUA ITURRI

Aurten, urte konfinatu honetan, liburu, disko eta sormen ederrak plazaratzen ari zaizkigu, gure idazleak, gure artistak ez baitaude lo, eta esperantzari leiho bat irekiz, sortzen eta plazaratzen jarraitzen dute, hori bai, ahal duten moduan. Sorlan…


IKER ÜTHÜRRALT ETA HARTZAREN SINBOLISMOA

Aurten, urtero Saran egiten den Idazleen Biltzarra irailaren 6ra gibelatua izan da, koronabirusaren aginduei jarraituz. Ez da urterokoa izan, bistan da, mahaien artean metro bateko tartea zegoen, eta barnean izateko musukoa edo maska beharrezkoa zen….


XERAR URRUTIA ETA SORGINEN GERRIKOA

Urruñan bada herritar bat betidanik euskararen eta euskal kulturaren saltsa guztietan ibili dena: Xerar Urrutia Jorajuria, 1959an sortua. Kantaria, kanta-egilea, idazlea… beste gauza askoren artean. Herriko ikastolan lehen lehendakaria, Berttoli kultura elkarteko sortzaileetako bat, Ziburuko…


POLA SALABARRIETA, ASKATASUNAREN PREZIOA

Pola Salabarrieta Rios 1795ean jaio zen, Granada Berrian, gaurko Kolonbia eta Venezuela hartzen zituen erregeorderrian. Jaiotzaren dataz eta herriaz zalantza ainitz ditugu, ez baitugu inolako jaio-agiririk ezagutzen. Badirudi Tenjo izeneko herrian bataiatu zutela, bertan azaldu…


MIXEL ETXEGORRIA, PIRATA BIHOZKABEA

XVII. mendean Lapurdiko kostaldea pirata eta kortsarioen habia zen. Itsasgintza zen lapurtarrentzat bizibide eta dirubide oparoa. Hori dela eta, bakailaoaren eta balearen arrantza itsas-lapurreriarekin eta kortsoarekin txandakatzen zuten. Lanbide horiek guztiek elkar osatzen zutela erran…


BI URRUÑARREN LIBURU AUZKEZPENA

Noiz: Irailaren 5ean, larunbatarekin, goizeko 11etan. Non: Urruñako plazan, Posta etxean. Zer: Xerar Urrutia: Euskal gerrikoa eta Joseba Aurkenerena: Hala bazan, hala ez bazan… Ondoren, pintxo-potea Berttoli elkartean.


AGUSTIN LIZARRAGA, MACHU PICCHUREN EGIAZKO AURKITZAILEA

Gizateriaren historian badira istorio eta kontakizun ttipi asko, Agustin Lizarragarena horietako bat dugu. Laboraria zen eta laborantzarako lur berrien bila zebilela, ustekabean, inken hiri galdua topatu zuen. Bere izena eta iritsi zen urtea ikatzez bertan…