Joseba Aurkenerena Barandiaran

Abd ar-Rahman III.a

KORDOBAKO BURUZAGI MUSULMANEN EUSKAL ODOLA

Musulmanak Iberiar Penintsulara sartu orduko, hau da, VIII. mendetik aitzina, euskaldunen eta musulmanen arteko harremanak izan ziren, gerrazkoak batzuetan, bakezkoak besteetan. Iruñeko erresuman hasieran eta Nafarroakoan gero, badirudi musulmanen presentzia eta eragina erabatekoak izan zirela,…


MARTIN SOPITE ZIBURUKO BALEAZALEA

Aski ezaguna da euskal arrantzaleek garai zaharretatik balearen arrantzan izan duten jarduera. Badugu 670. urteko agiri bat, non agertzen den Lapurdiko arrantzaleek berrogei poto lumera (argiterian erabiltzen zen balearen olioa) Frantziako iparraldean saldu zituztela. Euskaldunak…


EKIAREN BESTA ZUBEROAN

2010. urtean, Junes Casenave-Harigilek liburu ttipiño bat plazaratu zuen Astobelarra argitaletxearen bitartez. Aroa izena zuen eta eguraldiaz, senda-belarrez, euskal mitologiaz eta abar mintzatzen zen bertan. Zuberoako herri-jakintzari buruzko altxor ttipi eta izugarri aberatsa dela erran…


KASKAROTEN ROL ALDAKETA LAPURDIKO INAUTERIAN

Kaskarot hitza, gaur, Lapurdi osoan hedaturik dago. Bere erranahiari buruz gauza ainitz erran badira ere, oraindik zehazki zer erran nahi duen jakin gabe jarraitzen dugu. Horrela izaki, bitxia egiten zaigu, Lapurdiko bi kontu arras ezberdinekin…


LILI MARLEEN EUSKARARA EKARRIA

Gizateriaren historian, momenturik krudelenetan, momenturik latzenetan, gerlarik gorrienetan, sarraskirik ankerrenetan… izan dira beti amodiozko istorio ederrak, eta ainitzetan istorio horiek herri literaturan azaldu dira, bertsoetan, abestietan… Horietako bat dugu orain lerro hauetara ekarriko dudan Lili…


HENDAIAKO TREN-GELTOKIAN

Joseba Aurkenerena Barandiaren Bizitzaren aldi guztietan badira hitzordu eta bilgune diren momentu eta lekuak, eta momentu hauek izaten dira osotasun baten islarik trinkoena, errealena, hoberena… beraiek baitira bihotz eta ardatz, helmuga eta abiagune, odol eta…


KARTA IZENAK

Karta jokoak ospetsuak dira Euskal Herriko luze-zabalean, eta adin guztietako zaleak dira musean, trukean, punttuan… edo bestelako karta jokoetan maiz samar aritzen direnak. Zalantzarik gabe, musa da euskaldunen artean zabalkunderik handiena duena. Gazte ginenean, ostiralero,…


KASKAROTAK ETA ZANPANTZAR URRUÑAKO KARRIKETAN

Otsailean euskal inauteak eztanda egin zuen Euskal Herri osoan. Ituren, Zubieta eta Aurtitzeko joaldunek hastapena eman zioten, joareak joz eta isipuez izpiritu eta indar gaixtoak uxatuz, eta geroztik gure geografia osoan errepikatu dira antzeko erritual…


BIDEETAN BARNA

Joseba Aurkenerena Barandiaran Berrogeita hamaseiko otsailean sortu ninduten, elurte handiak Euskal Herria estaltzen zuenean. Hotz handia egiten zuen eta Jaizkibel mendiko basoak izoztu eta desagertu omen ziren. Horma-ziriak nonahi ikus zitezkeen. Horrela kontatu didate beti,…


HARTZAREN HIBERNAZIOA ETA EUSKAL INAUTERIA

Herri guztiek beren animalia totemikoak izan dituzte, eta euskaldunon artean hartza izan da mende luzeetan mirespen eta begirunea jaso dituena. Gure arbasoen gogoan hartza zen biziaren ametsa, etengabeko gurpil ibilkaria hobekien islatzen zituena. Neguan lotan…