Joseba Aurkenerena Barandiaran

MANEX LAFITTE KORTSARIOA, BARATARIAKO ERREGE

XVIII. mendeko kortsario hau biziki ospetsua izan zen bere garaian, bai itsasgizon lapurtarren artean eta baita Ameriketan ere. Ainitzetan pirata gisa aritu bazen ere, gehienetan kortso patenteak ematen zion babesarekin aritu zen. Itsas-lapurreriaz aritzeaz gain,…


ROSSELL HOPE ROBBINS ETA LAPURDIKO SORGINAK

Sorginkeriaz hitz egiten dugunean, badira hainbat ikerle eta idazle nahitaez aipatu behar direnak. Euskal Herriko sorginez ari garela Julio Caro Baroja dugu ezinbesteko erreferentzia, baina Europako sorginkeriaz ari bagara, Rossell Hope Robbins dugu iturri saihestezina….


OLENTZERO, NEGUKO SOLSTIZIOAREN IGARLEA

Oso garai zaharretatik euskaldunok sua gurtu dugu eta sua erabili izan dugu solstizio eta ekinozioen inguruko jai erritualetan. Jondoni Joane edo San Joanen udako solstizioan sua da jaun eta jabe, garbitzaile eta berritzaile ber denboran….


URRUÑAKO HILERRIAN BEHIN

Bizitzaren aldi guztietan badira gauza ederrak, konformitatez bizi izanez gero. Nik, bederen, nire bizitzaren aldi guztietan gozatu dut, haurtzaroan, nerabezaroan, gaztaroan, helduaroan eta erretiran sartu naizenez geroztik ere, pozik bizi naiz. Horrek ez du erran…


UDAZKENEKO EKINOZIOA EUSKAL HERRIAN

Garai zaharretako euskaldunek solstizioak eta ekinozioak baliatu zituzten urtearen banaketa egiteko. Horrela egin zuten Europa zaharreko herri naturista eta animista guztiek. Kristauek, erromatar inperioaren laguntzaz hasieran, eta Erdi Aroko gizarte feudalaren egituren bidez ondoren, heien…


EUSKAL ASTRONAUTAK ESPAZIOAN BARNA

Gaur egun, gero eta astronauta gehiago daude. Lehen amerikarren eta sobietarren monopolioa zena, gaur arras zabalduta dago planeta osoan. Europak badu bere agentzia espaziala, Txinak ere bai, eta badira hor-hemenka espaziora jauzi egiteko xedea duten…


AIHERRAKO KABALKADA

Iparraldean euskal kulturarekin loturiko hainbat ekitaldi indarra hartzen ari direla errealitate ukaezina da. Adibiderik onena Zuberoako pastorala dugu, urte oroz egiten dutena eta ikusle kopuru handiak erakartzen dituena. Azken urteetan, gainera, Lapurdin eta Nafarroan ere…


KARRIKALDIA LASTER URRUÑAN

Mugitzen den harrian, goroldiorik ez —dio atsotitz zaharrak—, eta horixe bera da Urruña herriari gertatzen zaiona. Urruñarrek 2014ko ekainaren 7an eta 15ean kabalkada-zintzarrotsa jokatu zuten eta 2017ko agorrilaren 24an Urruña Gaua karrikaldi mitologikoa. Aurten, urriaren…


ITSASUKO KABALKADA

Azken hamarkadan kabalkada-toberak indar handia hartzen ari dira Lapurdin eta Nafarroa Beherean. Garai zaharretako toberak bortitzak ziren, ohiko gizartetik kanpo zena modu gogorrean kritikatzen eta jazartzen zutenak. Baina hori jadanik ahantzia da, gaur kritikak modu…


XAIA OSTATUAK LASTER 100 URTE

Bidasoa ibaiaren ertzetan, Lapurdi eta Gipuzkoa bereizten diren bazterretan eta Nafarroa Garaitik ez sobera urrun den bailaran, denetariko gertakizunak, denetariko istorio eta pasadizoak izan dira, ibaiaren alde batean zein bestean. Pausu lekua izan da beti,…